Türkiye yaşa sınır koymadı; yaşlı anneler yolda

Yaşlı anneler geliyor

Büyükanne yaşında anne olacaklar

Eyvah! Babaannem anne olacak

Türkiye yaşa sınır koymadı; yaşlı anneler yolda

40 plus annelik…

Yumurta dondurma yönetmeliğinde dondurulan yumurtaların ne zamana kadar kullanılabileceği konusunda yaş sınırı getirilmemesi Türkiye’de yaşlı anneliğin yolunu açtı. Yakın gelecekte büyükanne yaşında anne olanların haberlerini sık sık duyacağız.

Geçtiğimiz günlerde 49 yaşındaki dünyaca ünlü şarkıcı Janet Jackson’nın hamile olduğunu açıklaması, aslında uzun zamandır kafaları meşgul eden ama pek sık dile getirilmeyen bu önemli konuyu yeniden gündeme getirdi;

Bir kadın için anne olma yaşının sınırı var mı?

Pop starın yaptığı açıklama sonrasında kadınlar arasında yapılan anketlerden çıkan sonuçların çoğu “yaşlı aileye sahip olmanın çocuk için adil olmadığı” şeklinde. Özellikle de çoğu kadının ‘büyükanne’ olma hazırlığını yaptığı 50’li yaşlar.

İleri yaş anneliği konusundaki etik tartışmalar, İspanya’da 66 yaşında anne olan Maria Bousada’nın hayatını kaybetmesiyle hız kazandı. Bousada, 3 yaşındaki ikiz çocuklarını bırakarak hayata veda etmişti.

Hindistan’da 72 yaşındaki Daljinder Kaur isimli kadının geçenlerde tüp bebek yöntemiyle bir erkek çocuk dünyaya getirmesi tartışmaları yeniden alevlendirdi. Hindistan’da 50 yaş üstündeki kadınların çocuk sahibi olmasının yasaklanması tartışılmaya başlandı.

Bir tarafta kişisel özgürlükler, diğer tarafta psikolojik ve sosyal olumsuzluklardan kaynaklanan kısıtların oluşturduğu ikilem, net bir çözüm bulmayı zorlaştırıyor.

45 YAŞ SONRASI ANNE OLMAK İÇİN GEÇ

Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Görgen, anne olmak için 20’li yaşların ortasından başlayan ve 30’lu yaşların sonlarına doğru biten dönemin ideal olduğunu belirtiyor. Ancak, kadınların iş hayatına katılımı, kariyer planları, ekonomik koşullar ve evlilik yaşının ötelenmesiyle birlikte, bebek sahibi olma yaşının eskiye göre yükseldiği de bir gerçek. Ayrıca kısırlık tedavisindeki yeni gelişmeler ve teknoloji de kadınların eskiye göre daha ileri yaşlarda anne olmasını kolaylaştırıyor.

Peki hangi yaş annelik için geç sayılır?

Yeni araştırmalara göre, 45 yaş sonrasının anne olmak için geç kabul edildiğini ifade

eden Op. Dr. Betül Görgen, bunun nedenlerini;

Bu durumun dünyaya gelecek çocuk için adil olmaması,

Down Sendromu ve benzeri sağlık problemleriyle karşılaşma sıklığındaki artış,

Ebeveynlerin çocuğunun büyüdüğünü göremeyecek olması,

Bu yaştan sonra bebek yapmanın doğaya ters olması şeklinde açıklıyor.

50 YAŞ TÜP BEBEK İÇİN SINIR OLMALI

“Bilim her zaman, var olan olasılığı hayata geçirmek değil bazen de ‘olması doğru mu’ sorusuna cevap vermektir” diyen Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Görgen, 50’li yaşlardan sonra çocuk sahibi olan bir çiftin çocuğunun, anne ya da babasını erişkin bile olmadan kaybetme olasılığının yüksek olduğuna dikkati çekiyor.

50 yaşın tüp bebek tedavisini uygulamak için sınır olarak belirlenmesi gerektiğini savunan Op. Dr. Betül Görgen, bunun gerekçelerini şöyle anlattı:

“Çoğu kadın annelik söz konusu olduğunda 45 yaş sonrası gebelik konusunda, bunun geç bir yaş olduğunu kabul edecek yeterli bilgiye sahip değil. Çünkü ileri yaş gebeliklerinde hamilelik de oldukça riskli geçebiliyor.

Teorik olarak, daha erken yaşta dondurduğu yumurtalarını kullanarak ya da yumurta bağışıyla bir kadın her yaşta gebe kalabilir. Yine de rahimin embriyoyu tutma kapasitesi 54 yaşından sonra azalmaya başlar. İleri yaş gebeliklerinde yüksek tansiyon, şeker hastalığı, erken doğum riski gibi komplikasyonları sık görürüz. Bunların yanında yaşlı anne baba olmanın meydana getirdiği stress ve geleceğe dair endişeler de olayın küçümsenmemesi gereken psikolojik boyutudur.”

TÜRKİYE YAŞA SINIR KOYMADI; YAŞLI ANNELER YOLDA

Peki Türkiye’de durum nasıl?

Sağlık Bakanlığı’nın 6 Mart 2010 yılında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik ile Türkiye’de kanser gibi zorunluluk hallerinde “sperm ve yumurta dondurma” işlemine izin verilmişti. 30 Eylül 2014’te yapılan yeni bir düzenleme erken menopoz riski olan henüz ailesini tamamlayamamış bekar hanımlar için de umut kaynağı haline geldi.

Ülkemizde kadınlar, sosyal nedenlerle yumurta dondurabilme hakkına sahip oldular ama yönetmelikte bunun saklanma sürecine bir yaş sınırı getirilmedi. Bu ucu açık düzenleme Türkiye’de yaşlı anneliğin yolunu açtı.

Op. Dr. Görgen’e göre, ileri kadın yaşı gebelikleri konusu şimdilik bizim gündemimizde çok fazla yer tutmamakta ama yakın bir gelecekte bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkma olasılığı yüksek. Büyükanne yaşında anne olanların haberlerini sık sık okuyacağız, duyacağız.

“Günümüzde, 70-80 yaşındaki birini de gebe bırakabilirsiniz. Mesele teknik yöntemler değil mesele etik” diyen Dr. Görgen, Sağlık Bakanlığı, meslek ve sivil toplum örgütlerine annelik yaşının enine boyuna tartışılarak bir sınır getirilmesi konusunda uzlaşmaya varılması çağrısında bulunuyor.