Bilecik’in Pazaryeri ilçesi sözleşmeli tarımla şerbetçiotundan yılda 10 milyon TL kazanıyor.
Bira üretiminin temel hammaddelerinden biri olan şerbetçiotu 40 yıldan fazla süredir Bilecikli çiftçilerin geçim kaynağı. Bilecik’te tescilli 7 türünün yetiştirildiği şerbetçiotunun hasadı yılda bir kez, Ağustos ayında gerçekleştirilirken, Türkiye’deki tek alıcı ise Anadolu Efes. Bilecik’in Pazaryeri ilçesinde yetişen şerbetçiotu sayesinde ilçe halkı yılda 10 milyon TL gelir elde ediyor.
Dünyada büyük oranda bira sektöründe kullanılan şerbetçiotu Türkiye’de sadece Bilecik’te yetiştiriliyor. Tıbbi aromatik bitki türleri arasında yer alan şerbetçiotunun anavatanı Çek Cumhuriyeti ve Slovakya bölgesi. Ancak, yapılan araştırmalarda Eski Mısır’da, daha sonra Roma ve Antik Yunan’da da kullanıldığı biliniyor. 14. Yüzyılda şerbetçiotu çiçeklerinin, içecek yapılan şıraların içine katıldığında koruyuculuğu artırdığı keşfedilince, iki yüzyıl içinde tüm Avrupa’ya yayıldı.
Daha sonra Avrupa’dan Türkiye’ye getirilen şerbetçiotu fideleri 22 bölgede denenirken, ürünün Bilecik’in Pazaryeri İlçesi ve köylerini kapsayan bölgeye adapte olduğu görüldü. Şerbetçiotunun en önemli kullanım alanı bira sanayi.
Şerbetçiotunun Türkiye’deki tek alıcısı Anadolu Efes. Bilecik Pazaryeri ilçesinde 1971’de kurulan ve 1976 yılında Anadolu Efes’e katılan Bilecik Şerbetçiotu İşleme Tesisi 900 ton civarında şerbetçiotu satın alıp 250 ton pelet şerbetçiotu üretiyor.
Anadolu Efes’in tescilli 7 çeşit şerbetçiotu var
Anadolu Efes’in Bilecik Pazaryeri’ndeki bahçelerinde, 40’ı aşkın şerbetçiotu çeşidinin uzman Mühendisler ve yabancı bir Profesör danışmanlığında bölgeye adaptasyonu yönünde Ar-Ge çalışmaları yürütülürken, bu çalışmalar sonucunda elde edilen çeşitlerden, yüksek verim ve kaliteye sahip olan ve bölgeye uyum sağlayan 7 çeşit şerbetçiotu, Anadolu Efes’in tescili altında üretiliyor.
Şerbetçiotu hasadı sırasında bilgi aktaran Anadolu Efes Türkiye Tedarik Zinciri Direktörü Gani Küçükkömürcü, Anadolu Efes’in Türkiye’de yetiştirilen şerbetçiotunun tek alıcısı olduğunu belirtirken, “Şerbetçiotu üretimi için, zamanının çok ötesinde bir öngörüyle 1971 yılında Türkiye’de bu işe uygun tek yer olan Bilecik Pazaryeri’nde kurulan Şerbetçiotu İşleme Tesislerimizde çalışmalarımıza başladık. 40’ı aşkın şerbetçiotu çeşidinin uzman ziraat mühendisleri tarafından bölgeye adaptasyonu yönündeki Ar-Ge çalışmalarımız sonucunda elde edilen çeşitlerden, yüksek verim ve kaliteye sahip olan ve bölgeye uyum sağlayan çeşitleri tescil ettirerek üretimlerine başladık. Bugün kendi adımıza tescilli 7 adet şerbetçiotu çeşidimiz bulunuyor. Yılda bir kez Ağustos ayında hasadı yapılan şerbetçiotu çiçekleri toplanıp kurtuluyor, sıkıştırılıyor, ardından buzhanelere götürülüp kullanılacağı zamana kadar tutuluyor. Ürünlerimizde, Bilecik ve Pazaryeri’nde kendi çiftçilerimizle birlikte yetiştirdiğimiz bu şerbetçiotlarını, Şerbetçiotu İşleme Tesisimizde tamamen doğal yollarla pelet haline getirerek kullanıyoruz.” dedi.
10 yılda yüzde 49 verimlilik artışı
Küçükkömürcü, 1989 yılında 709 dekar olan dikim alanının günümüzde 2 bin dekara, yaş şerbetçiotu alımı da 123 tondan 900 tona çıktığını belirtti. Ayrıca, 10 yıl öncesinde 3 dekar olan üretici başına düşen arazi büyüklüğü bugün 5 dekara yükseldiğini aktardı.
Geliştirilen 7 adet tescilli şerbetçiotu çeşidi sayesinde, ekili alanlarda son 10 yılda yüzde 49 oranında artış elde edildiğini söyleyen Anadolu Efes Türkiye Tedarik Zinciri Direktörü Gani Küçükkömürcü “Pazaryeri ilçesinin özel bir durumu var. Geliştirdiğimiz türler ve çiftçilere uyguladığımız bazı teşviklerle verimlilik oranlarında çok iyi bir noktaya geldik.” şeklinde konuştu.
Yıllık 10 milyon TL’lik gelir
Sürdürülebilir tarım anlayışını tüm paydaşlarını kapsayan bir model üzerine kuran Anadolu Efes, 30 yılı aşkın süredir, Ar-Ge çalışmaları sonucunda elde ettiği kaliteli çeşitlerle tohumculuk faaliyetlerini sürdürürken, sözleşmeli üretim modeli üzerinden hammadde temini çalışmalarıyla sürdürülebilir tarıma öncülük ediyor. Anadolu Efes bünyesinde bulunan Tarımsal Ürün Geliştirme Departmanı, 1982 yılından bu yana devam eden Ar-Ge çalışmaları çerçevesinde 7 adet şerbetçiotunun yanı sıra 15 adet arpa çeşidi de geliştirerek tescil ettirdi.
Bilecik ve Pazaryeri’nde şerbetçiotu üretimi yapan 500 civarında üretici var. Bunların büyük çoğunluğu Anadolu Efes’in sözleşmeli çiftçisi. Pazaryeri ilçesi halkı şerbetçiotu sayesinde yıllık 10 milyon TL civarında gelir elde ediyor. Anadolu Efes için maltlık arpa ve şerbetçiotu yetiştiren sözleşmeli çiftçi sayısı 3.500 civarına ulaşırken, 30 yılı aşkın senedir Türkiye’deki maltlık arpa üreticisine destek veren Anadolu Efes, sektörde her yıl yaklaşık 30 milyon dolarlık iş hacmi yaratıyor ve binlerce kişiye istihdam olanağı sağlıyor.
Toplamda doğrudan ya da dolaylı, 8 bin’e yakın çiftçi ailesinin geçimini sağladığı tahmin edilen Anadolu Efes’in tarımsal AR-GE çalışmaları, T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından ‘Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Ekonomi’ alanında Türkiye’nin en iyi uygulamalarından biri seçildi ve Anadolu Efes 2012 Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’nda (RIO+20), Türkiye’yi temsil etti.
