Sen Değerlisin

Sen Değerlisin! Bağımlılık deyince aklına ilk ne geldiğini sorsam bana sigara, alkol gibi birtakım maddelere yönelik geliştirilen, zarar vermesine karşın alınması durdurulamayan doyumsuz bir istek olduğunu söyleyeceksin. En az bu bağımlılıklar kadar zararlı olduğunu düşündüğüm bir bağımlılık çeşidi olan ilişki bağımlılığı konusunda ne kadar bilinçlisin?

Hiç biri için ‘’O olmadan yaşayamam.’’, ‘’O benim kara sevdam!’’, ‘’O olmazsa ben bir hiçim, güçsüzüm.’’ diye düşüncelerde boğuldun mu? Ona bir süre ulaşamayınca aklından çılgınca paranoyak düşünceler geçti mi? Onu kaybetmemek adına yıllardır emek vererek oluşturduğun kişiliğinden büyük tavizlerde bulundun mu? Eğer öyleyse çok sevmek maskesi altında bir ilişki bağımlısı olduğunu söyleyebilirim.

Çocukluğumuzda yaşadığımız olaylar kişiliğimizin oluşumunu daha fazla etkiler. Ailemizde suçlandığımız ufak durumlar bizim sevilmeyen, değersiz biri olduğumuz yönündeki şemalarımızı oluşturur. Yaşanan her olumsuz durumda (sınavdan düşük not almak, bir iş görüşmemizin kötü geçmesi, ilişkimizin bitmesi) biz bu şemayı besleriz. Yaşadığımız ev, ailemizle kurduğumuz bağ, anne ve babamızın birbiriyle kurduğu iletişim biçimi, bize hissettirdikleri duygular gelecekteki eylemlerimizin ve seçimlerimizin bir kısmını belirler.

İnsan hep tanıdık olduğu, bildiği duyguya veya kişiye gitmeye eğilimlidir. Bilinmezlik insanı ürkütür çünkü. İçimizde oluşturduğumuz bu şemalarla bize ilk değersiz hissettiren karşı cinse bağlanır bunu da çok sevmek zannedebiliriz. Bunu bazen farkında olmadan yaparız. Neden hep aynı şekilde hayal kırıklığına bizi uğratan insanlarla karşılaştığımızı, fedakârlık yaptığımız halde mutsuz olduğumuzu da bu şekilde açıklayabiliriz. Belki de içten içe çok sevilmeyi ve iyi bir ilişkiyi hak etmediğimizi düşünüyoruzdur.

Birey karşısına çıkan ve ona çok tanıdık duygular hissettiren bu kişiyi çok sevdiğini sanıp kendinden büyük tavizler verebilir ve sınırlarını çizemez. Bütün hayatını karşısındaki o çok değerli ve güçlü bulduğu partneri için değiştirir. Hep onun ilgisini, sevgisini, onayını bekler. Çocukluğundan beri içinde oluşturduğu bu yetersizlik ve değersizlik şemalarını bu sağlıksız yolla kapatabildiğini düşünür. Bu kadar fedakârlık sonucu karşımızdaki kişi için artık biz sadece eldeki biri olmuşuzdur ve o kaybetmemek için atılan tüm adımlar çoğu zaman geri teper ve korkulan başa gelir, ya terk edilir ya da aldatılırız. Bu durumlar da bizim zaten sevilmeye değmeyen biri olduğumuz inancını pekiştirir.

Bir başkasının onayı ve sevgisi ile değerli hissetmek ne kadar sağlıklı peki? Önce bizim tüm bu yanlış giden durumların farkında olup, kendimize değer vermemiz gerekir. Bunu nasıl yapacağız? Öncelikle ilişkilerimizde sınırlarımızı net çizeceğiz. Bir durumu istemiyorsak sırf birini kaybetmemek adına kendimizden büyük tavizler vermeyeceğiz. Düzgün bir üslupla hayır demesini öğrenmeliyiz. Bizi gerçekten biz olduğumuz için seven biri ise karşımızdaki zaten sınırlarımıza saygı duyacaktır. Sınırlar, insanı değerlileştiren unsurların başında gelir. İlişkide bağımlılığı tetikleyen önemli bir durumda kendi yaşam alanımızı bir kenara atıp, partnerin hayatını yaşamaya çalışmaktır. Sizin bir ilişkiniz olduğu kadar kendinize ait hobileriniz, dostlarınız, rutinleriniz ve amaçlarınız olmalı. Ancak böyle olursa o kişi hayatınızdan çıktığında daha sağlam durabilirsiniz.

Biliyorum bu sahip olunan kısır döngüyü kırmak oldukça zor ama bu konuda bilinçlenmezsen sürekli bir başkasına duygusal olarak bağlanarak kendini tam ve değerli hissedeceksin. Sen böyle yarım ilişkilere değil tam ve değerli hissettiğin bir ilişkiye ve yaşama layıksın. Ertelemeden tam da bugün kendin için bir şeyler yapmaya ne dersin? Unutma ki senin dünyaya gelişin bile bir mucize ve sen çok değerlisin.

Psikolojik Danışman Gökçem Elif KARANFİL