RÜSTEM PAŞA KERVANSARAYI RESTORASYON ÇALIŞMALARI 2019 YILINDA BAŞLIYOR

Osmaneli Belediye Başkanı Münür Şahin, Osmaneli Rüstem Paşa Kervansarayı kazı ve restorasyon çalışmalarının 2019 yılında başlayacağının müjdesini verdi.

Belediye Başkanı Şahin, Osmaneli’nin turizmde büyük çıkış içerisinde olduğunu belirterek, ”Bir taraftan var olan varlıklarımızı korurken,diğer taraftan da tescili yapılmamış değerlerimizi ortaya çıkarıyoruz. Geçmişte Osmanelide halk arasında medrese, kervansaray, han gibi isimlerle anılan oldukça geniş bir alana kurulu ancak taşlarını en az yarısı bina inşaatlarında kullanılmak suretiyle neredeyse yok olmak üzere olan tarihi yapının Eskişehir Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna tescilini yaptırdık. Osmaneli Belediyesi tarafından kamulaştırma çalışmaları yapılan ve Eskişehir Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından geçici olarak “Lefke Rüstem Paşa Kervansarayı” ismi verilen yapının daha önceki dönemlere ait olabileceği ifade edildi. Yakında üniversite, müze ve belediyemizce kazı çalışmalarına başlayacağımız tarihi yapının gerçek hikayesi de ortaya çıkacak. Bu tarihi yapı üzerinde incelemeler yapan Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Refik Arıkan  konuyla ilgili olarak kaleme aldığı araştırma yazısında MS. 330 yılında İstanbul’un kuruluşu ile birlikte Anadolu yol ağı önemli değişikliklere uğradığını, İstanbul’u Anadolu’ya bağlayan güzergâh; aynı zamanda diagonal yol adı ile Avrupa ve Asyayı da kavuşturan ana arter haline geldiğini. Medeniyetin ve iktidarın başta gelen araçlarından olan yollar aynı zamanda ticaretin de belirleyicisi olmuş, yollarla birlikte güvenliği ve ticaret erbabının ihtiyaçlarını sağlayan tesislerin de ortaya çıktığını belirtti.

Arıkan şöyle devam etti:

Anadolu Selçukluları zamanında Anadolu ticaretinin gelişmesinde bu yapılardan “Kervansarayların önemi büyüktür. Bu yapılar Osmanlı döneminde de bir takım mimari değişikliklerle varlıklarını devam ettirmişlerdir. Çalışmamıza konu olan kervansarayda da olduğu gibi; Osmanlı Devletinde hanedan ailesi başta olmak üzere devlet erkanı, gelirlerinin önemli bir kısmını hayır işlerine vakfetmişlerdir. Bu sayede İstanbul başta olmak üzere Osmanlı coğrafyası mimari eserlerle bezenmiştir. İstanbul dışında, imar faaliyeti için seçilen yerlere bakıldığında, özellikle “Hac Yolu”, “Ordu ve Ticaret Yolları” gibi yoğun şekilde kullanılan güzergahların tercih edildiği görülür.

Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı ve damadı Rüstem Paşa da ardında cami, kervansaray ve hamam gibi onlarca eser bırakmıştır. Çalışmamıza konu olan kervansaray dışında, Lefke’de (Osmaneli) bir cami ve hamam da yaptıran Rüstem Paşa, aynı bölgede biri Sapanca ve diğeri de İznik-Pazaryeri arasında Akbıyık mevkisinde olmak üzere kervansaraylar inşa ettirmiştir. Bunların yanında, Rüstem Paşa tarafından yol güzergahında başka yapılar ve yatırım aracı olarak değirmenler de yaptırılmıştır. Rüstem Paşa tarafından inşa ettirilen Lefke Kervansarayı, İstanbul-İznik-Eskişehir güzergahında yer almaktadır. Bilecik’in Osmaneli ilçesinin İznik tarafından girişinde ve hala Bağdat Yolu olarak adlandırılan tarihi yol üzerinde bulunan kervansaray’dan günümüze sadece doğu ve güney duvarları sağlam olarak ulaşabilmiştir. Bu çalışma ile bugüne kadar herhangi bir müstakil çalışmaya konu olmayan bu yapının teknik özellikleri ve ulaşım ağındaki yeri üzerinde durulacaktır.

Belediye Başkanı Münür Şahin, tarihi varlıkları korurken, diğer taraftan da yenilerini ortaya çıkarmaya çalıştıklarını ve ismi kesin olmamakla birlikte Lefke Rüstem Paşa Kervansarayı hakkında çalışmaların yoğun bir şekilde devam ettiğini kaydederek, Doç. Dr. Refik Arıkan’a katkılarından dolayı teşekkür etti.