Kadınlarda görülen rahim ağzı kanserleri HPV (Human Papilloma Virus) adı verilen bir
enfeksiyon nedeniyle gelişmektedir.
Bu enfeksiyon vücuda yerleştikten 5-6 yıl sonra rahim ağzında hücresel bozukluklara
neden olmakta , bu da 10 yıl içerisinde kansere yol açabilmektedir.
HPV nin nasıl bir enfeksiyon olduğundan bahsedersek:
HPV, Human Papilloma virus olarak adlandırılan bir virustür. Yaklaşık 100 tipi vardır.
Bazıları ellerde ve ayaklarda siğil meydana getirir. Yaklaşık 30’u genital bölgelerde
enfeksiyon yapabilmektedir. Ancak bazı HPV enfeksiyonlarında genital bölgede virus
bulunmasına rağmen deri oluşumları ve benzeri belirtiler oluşmayabilir. Virusün varlığı ancak
laboratuvar testleri ile belirlenir.
HPV 2 gruba ayrılmıştır:
1-Yüksek riskli tipler:Özellikle tip 16 ve 18 olmak üzere Papsmear testlerinde
değişikliğe neden olur. Genital bölge kanserleri için risk oluşturur.
2- Düşük riskli tipler: Hafif Papsmear değişikliğine veya genital siğilere neden olur.
Genital siğiler; tekli coklu veya karnabahar görüntüsünde olabilir.
Genital Bölgedeki Görünüm:
Virüs cilt ve mukozaya yerleşir ve çoğunlukla bulgu vermez. Kimi kişilerde gözle
görünür genital siğillere; genital bölge kanser öncesi değişiklerine neden olabilir. Çok nadiren
anal veya genital kanserlere neden olur.
Genital siğiller; yumuşak, nemli, pembe ve genelde genital bölgede görülen
kabarıklıklardır.
HPV enfeksiyonları genellikle enfekte bir kişi ile cinsel birleşme esnasında deriden
deriye temasla bulaşır.
Virus bulaştıktan birkaç hafta veya birkaç ay sonra deri oluşumu görünmeye başlar.
Ancak bunun birkaç sene sonra ortaya çıkabildiği, bazen de klinik belirtilerin hiç ortaya
çıkmadığı unutulmamalıdır.
Tüm HPV tipleri ciddi komplikasyonlara neden olmaksızın hafif anormalliklere neden
olabilirken, HPV nin tespit edilebilen 100 tipinden sadece yaklaşık 10 tanesi rahim ağzı
kanseri için risk oluşturmaktadır. Bunun anlamı ise bazı HPV tipleri diğer bazı faktörlerle
biraraya geldiğinde kanser oluşumuna yol açabilir. Bu yardımcı faktörler arasında çok eşlilik,
ilk cinsel ilişkinin çok genç yaşta olması, sigara ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar
sayılabilir.
Rahim ağzı kanserleri uzun yıllardır ”smear” adı verilen sürüntü örneğiyle
taranmaktadır, ancak bu taramanın özellikle kalabalık nüfuslu ülkelerde yaygınlaştırılması,
uygulanabilirliği ve kalite denetiminde zorluklar yaşanmaktadır.
Son yıllardaki gelişmeler neticesinde rahim ağzı kanseri taramalarında HPV virüsünün
DNA’sının taranabileceği ispatlandı. Bu yöntem, İngiltere, İtalya, Amerika, Meksika gibi bir
çok ülkelerde tarama programlarına dahil edildi. Türkiye de rahim ağzı kanserleri
taramalarında yeni ve etkin bir metot olan HPV DNA testini kullanmaya başlanmıştır, ve
dünyada bu uygulamayı kullanan öncü ülkelerden birisidir. HPV- DNA testlerinde klasik
smear ile kıyaslandığında kanser saptama oranları daha yüksek ve tarama sonucunda kanserin
negatif olması durumunda tahmin gücü de yüksek. Bu yöntemde DNA teknolojisi kullanıldığı
için insan kaynakları da verimli kullanılmaktadır.
Vatandaşlarımız rahim ağzı kanser taramalarını yaptırmak için aile hekimine ve
KETEM’e başvurabilirler. Bu testler ücretsiz yapılmaktadır. Hastalardan alınan örneklerde
HPV’nin olup olmadığını, varsa hangi genotipe ait olduğu tespit edilecek, aynı örnek üzerinde
refleks smeari de çalışılacak, 10 gün içerisinde tüm raporlar aile hekimlerine iletilebilecektir.
Türkiye’de ve İlimizdeki bütün aile hekimleri bu hizmeti verebilmektedir.
Rahim ağzı kanseri kadınlarda en çok görülen kanserler arasında ilk 10’da yer
almaktadır. Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserlerinde tarama yapılması önermekte ve
taramaların 30 yaş üstü kadınlarda yılda bir kez yapılması bildirilmektedir.
HPV’nin bu kadar yaygın olup, kolaylıkla tanısının konulabiliyor olması, erken teşhis
konulduğunda ise tedavide yüz güldürücü sonuçlar alınabiliyor olması sebebiyle HPV- DNA
taramaları daha da fazla önem arz etmektedir.
Bu sebeple 27.08.2015 tarihinde Halk Sağlığı Müdürümüz Uzm. Dr. Ömer BALCI
başkanlığında, HPV Bölge Koordinatörü Özgür ÇALIŞKAN, Müdürlüğümüz yöneticileri ve
Toplum Sağlığı Merkezi Başkanlarının katılımıyla HPV-DNA İl değerlendirme toplantısı
gerçekleştirilmiştir.
Toplantı sonucunda halkımızın rahim ağzı, meme ve kalın bağırsak kanseri
taramalarına olan farkındalığının artırılmasına ve bu tarama faaliyetlerine katılımlarını
sağlama konusundaki çalışmaların tüm hızıyla devam ettirilmesine, bu amaca yönelik hizmet
içi ve halk eğitimleri, etkinlik, afiş ve broşür dağıtımı vb. faaliyetlere devam edilmesine karar
verilmiştir.
30-65 yaş arasındaki tüm kadınlarımızı kanser taramalarını yaptırmaları için aile
hekimliklerine ve KETEM’e (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi) bekliyoruz.
Kamuoyuna saygılarımızla duyurulur.
Uzm. Dr. Ömer BALCI
Bilecik Halk Sağlığı Müdürü