Danıştay’dan Emsal Karar: Sokak Hayvanları Genelgesi İptal Edildi

Türkiye genelinde tartışmalara neden olan ve hayvan hakları savunucuları ile hukukçuların tepkisini çeken sokak hayvanlarına ilişkin genelge hakkında yargı son sözü söyledi. Danıştay 10. Dairesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeyi hukuka aykırı bularak iptal etti.

Gerekçe: Yetki Aşımı ve Kanuna Aykırılık

Edinilen bilgilere göre Danıştay 10. Dairesi, söz konusu iptal kararını “yetki unsuru” yönünden verdi. Mahkeme, Bakanlığın kanunla düzenlenmesi gereken hususları genelge ile düzenlemeye çalışmasını “yetki aşımı” olarak değerlendirdi.

Kararın gerekçesinde, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun maddeleri açıkken, idarenin adsız düzenleyici işlemlerle (genelge) kanunun sınırlarını genişletemeyeceği veya daraltamayacağı vurgulandı. Özellikle genelgede yer alan “tehlike arz eden hayvan” tanımının muğlak olduğu ve bu durumun uygulamada keyfiyete yol açabileceği tespiti yapıldı.

Barolar ve STK’lar Yargıya Taşımıştı

Hatırlanacağı üzere, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yayımladığı genelge sonrası, Türkiye Barolar Birliği başta olmak üzere birçok baro ve hayvan hakları sivil toplum kuruluşu, genelgenin “normlar hiyerarşisine” aykırı olduğu gerekçesiyle Danıştay’a başvurmuştu. Davacılar, sahipsiz hayvanların toplanması ve tecrit edilmesinin yasal dayanağının bulunmadığını savunmuştu.

Belediyelerin Uygulamaları Duracak

Danıştay’ın verdiği bu iptal kararı, idare hukuku açısından bağlayıcı nitelik taşıyor. Kararın tebliğ edilmesiyle birlikte, söz konusu genelgeye dayanılarak belediyeler tarafından yürütülen toplama ve tecrit işlemlerinin yasal dayanağı ortadan kalkmış oldu. Hukukçular, bu kararın ardından 5199 sayılı Kanun’un temel ilkesi olan “Rehabilite et ve yerinde yaşat” modelinin esas alınması gerektiğini belirtiyor.

Bakanlık Henüz Açıklama Yapmadı

Yargı kararının ardından gözler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na çevrildi. Bakanlığın Danıştay’ın iptal kararına ilişkin bir üst kurula itiraz edip etmeyeceği veya yeni bir düzenleme yapıp yapmayacağı önümüzdeki günlerde netleşecek.

Kararın tamamı için: https://turhav.org.tr/hukuk/danistay-10-2022-6521.pdf